Tiṃsatima Pariccheda
Tiṃsatima pariccheda
Dhātugabbharacano
Vanditvāna mahārājā, sabbaṃ saṅghaṃ nimantayi;
‘‘Yāvacetiyaniṭṭhānā, bhikkhaṃ gaṇhatha me’’iti.
Saṅgho taṃ nādhivāsesi, anupubbena so pana;
Yāvanto yāva sattāhaṃ, sattāhamadhivāsanaṃ.
Alattho’paḍḍhabhikkhūhi, te laddhā sumano’va so;
Aṭṭhārasasu ṭhānesu, thūpaṭhānasamantato.
Maṇḍape kārayitvāna, mahādānaṃ pavattayi;
Satthāhaṃ tattha saṅghassa, tato saṅghaṃ vissajjayi.
Tato bheriṃ carāpetvā, iṭṭhakā vaḍḍhakī lahuṃ;
Sannipātesi te āsuṃ, pañcamattasatāni hi.
Kathaṃ karissasi ne’ko, pucchito āha bhūpati;
‘‘Pessiyānaṃ sataṃ laddhā, paṃsūnaṃ sakaṭaṃ ahaṃ.
Khepayissāmi ekkā’haṃ, taṃ rājā paṭibāhayi;
Tato upaḍḍhupaḍḍhañca, paṃsū dve ammaṇāni ca.
Āhaṃsu rājā paṭibāhi, caturo tepi vaḍḍhakī;
Atheko paṇḍito byatto, vaḍḍhakī āha bhūpatiṃ.
‘‘Udukkhale koṭṭayitvā, ahaṃ suppehi vaṭṭitaṃ;
Piṃsāpayitvā nisade, etaṃ paṃsūnamammaṇaṃ.
Iti vutto anuññāsi, tiṇādinetthano siyuṃ;
Cetiyamhīti bhūmindo, indatulyaparakkamo.
‘‘Kaṃ saṇṭhānaṃ cetiyaṃ taṃ, karissasi tuvaṃ iti;
Pucchitaṃ taṃkhaṇaṃyeva, vissakammo tamāvisi.
Sovaṇṇapātiṃ to yassa, purāpetvāva vaḍḍhakī;
Pāṇinā vārimādāya, vāripiṭṭhiyamāhanī.
Phalika lolasadisaṃ, mahāphubbuḷamuṭṭhahi;
Āhī’disaṃ karissati, tussitvāna’ssa bhūpati.
Sahassagghaṃ vatthayugaṃ, tathā’laṅkāra pādukā;
Kahāpanāni dvādasa-sahassāni ca dāpapi.
‘‘Iṭṭhakā āhārāpessaṃ, apīḷento kathaṃ nare’’;
Iti rājā vicintesi, rattiṃñatvāna taṃ marū.
Cetiyassa catuddhāre, āharitvāna iṭṭhakā;
Rattiṃ rattiṃ ṭhapayiṃsu, ekekāhapahonakā.
Taṃ sutvā sumanorājā, cetiye kammamārabhi;
Amūlamettha kammañca, na kātabbanti ñāpayi.
Ekekasmiṃ duvārasmiṃ, ṭhapāpesi kahāpaṇe;
Soḷasasatasahassāni, vatthānisu bahūni ca.
Vividhañca alaṅkāraṃ, khajjaṃbhojjaṃ sapānakaṃ;
Gandhamālāguḷādica, mukhavāsakapañcakaṃ.
‘‘Yathārucitaṃ gaṇhantu, kammaṃ katvā yathāruciṃ;
Te tatheva apekkhitvā, adaṃsu rājakammikā.
Thūpakammasahāyattaṃ, eko bhikkhunikāmayaṃ;
Mattikāpiṇḍamādāya, attanā abhisaṅkhataṃ.
Gantvāna cetiyaṭṭhānaṃ, vaḍḍhetvā rājakammike;
Adāsi taṃ vaḍḍhakissa, gaṇhantoyeva jāniso.
Tassā kāraṃ viditvāna, tatthāhosi kutūhalaṃ;
Kamena rājā sutvāna, āgato pucchi vaḍḍhakī.
Deva ekena hatthena, pupphānā’dāya bhikkhavo;
Ekena mattikāpiṇḍaṃ, denti mayhaṃ ahaṃ pana.
Ayaṃ āgantuko bhikkhu, ayaṃ nevāsiko iti;
Jānāminevā’ti vaco, sutvā rājāsamappayi.
Ekobalatthaṃ dassetuṃ, mattikā dāyakaṃ yatiṃ;
So balatassa dassesi, so taṃ rañño nivedayi.
Jātimakulakumbheso , mahābodhaṅgaṇe tayo;
Ṭhapāpetvā balatthena, rājā dāpesi bhikkhuno.
Ajānitvā pūjayitvā, ṭhitasse’tassa bhikkhuno;
Balattho taṃ nivedesi, tadā taṃ jāni so yati.
Kelivāte janapade, piyaṅgallanivāsiko;
Thero cetiyakammasmiṃ, sahāyattaṃ nikāmayaṃ.
Tassitthikāvaḍḍhakissa, ñātako idha āgato;
Tassiṭṭhikā samattena, ñāto katvāna iṭṭhakaṃ.
Kammiyevaḍḍhayitvāna, vaḍḍhakissa adāsitaṃ;
So taṃ tattha niyojesi, kolāhalamahosi ca.
Rājā sutvāva’ taṃ āha, ‘‘ñātuṃ sakkā tamiṭṭhikaṃ’’;
Jānantopi na sakkāti, rājānaṃ āha vaḍḍhakī.
‘‘Jānāsi taṃ tvaṃ theraṃti’’,
Vutto āmā’’ti bhāsito;
Taṃ ñāpanatthaṃ appesi,
Balatthaṃ tassa tūpati.
Balattho tena taṃ ñatvā, rājānuññāyupāgato;
Kaṭṭhahālapariveṇe, theraṃ passiya mantiya.
Therassa magamanāhañca, gatiṭhānañca jāniya;
‘‘Tumhehi saha gacchāmi, sakaṃ gāmaṃ’’nti bhāsiya.
Rañño sabbaṃ nivedesi, rājā tassa adāpayi;
Vatthayugaṃ sahassagghaṃ, mahagghaṃ rattakambalaṃ.
Sāmaṇake parikkhāre, bahuke sakkharampi ca;
Sugandha telanāḷiñca, dāpetvā anusāsitaṃ.
Therena saha gantvā so, dissante piyagallake;
Theraṃ sītāya chāyāya, sodakāya nisīdiya.
Sakkharapāṇakaṃ datvā, pāde telena makkhiya;
Upāhanāni yojetvā, parikkhāre upānayi.
Kulūpagassa therassa, gahitā me ime mayā;
Vatthayugaṃtu puttassa, sabbe tāni dadāmi vo.
Iti vatvāna datvā te, gahetvā gacchato pana;
Vanditvā rājavacasā, rañño sandesamāha so.
Mahāthūpe kayiramāne, satiyākammakārakā;
Anekasaṅkhāhi janā, pasannā sugatiṃ gatā.
Cittappasādamattena, sugate gatiuttamā;
Labbhatīti viditvāna, thūpapūjaṃ kare budho.
Ettheva bhatiyā kammaṃ, karitvā itthiyo duve;
Tāvatiṃsamhi nibbattā, mahāthūpamhi niṭṭhite.
Āvajjitvā pubbakammaṃ, diṭṭhakammaphalā ubho;
Gandhamālā’diyitvāna, thūpaṃ pūjetumāgatā.
Gandhamālāhi pūjetvā, cetiyaṃ abhivandisuṃ;
Tasmiṃ khaṇe bhātivaṅka-vāsī thero mahāsivo.
Rattibhāge mahāthūpaṃ, vandissāmīti āgato;
Tādisvāna mahāsatta-paṇṇirukkhama passito.
Adassayitvā attānaṃ, passaṃ sampattimabbhutaṃ;
Ṭhatvā tāsaṃ vandanāya, pariyosāne apucchitaṃ.
‘‘Bhāsate sakalo dīpo,
Dehobhāsena vo idha;
Kinnukammaṃ karitvāna,
Devalokaṃ ito gatā.
Mahāthūpe kataṃ kammaṃ, tassa āhaṃsu devatā;
Evaṃ tathāgate heva, pasādo hi mahapphalo.
Pupphadhānattayaṃ thūpe, iṭṭhikāhi citaṃ citaṃ;
Samaṃ pathaviyā katvā, iddhimanto’va sīdayuṃ.
Nava vāre citaṃ sabbaṃ, evaṃ osīdayiṃsu te;
Atha rājā bhikkhusaṅgha-sannipāta makārayi.
Tatthāsītisahassāni , sannipātamhi bhikkhavo;
Rājā saṅghamupāgamma, pūjetvā abhivandiya.
Iṭṭhakosidanehetuṃ, pucchi saṅgho viyākari;
‘‘No sīdanatthaṃ thūpassa, iddhimantehi bhikkhūhi.
Kataṃ etaṃ mahārāja, na idāni karissate;
Aññathattamakatvā taṃ, mahāthūpaṃ samāpaya.
Taṃ sutvā sumano rājā, thūpakammamakārayi;
Pupphādhānesu dasasu, iṭṭhikā dasakoṭiyo.
Bhikkhusaṅgho sāmaṇere, uttaraṃ sumanampi ca;
‘‘Cebhiya dhātugabbhatthaṃ, pāsāṇe meghavaṇṇake.
Āharathā’’ti yojesi, te gantvā uttaraṃ kuruṃ;
Asīti ratanāyāma, vitthāre ravibhāsure.
Aṭṭhaṅgulāni bahale, gaṇṭhipupphanibhe subhe;
Chameghavaṇṇapāsāṇe, āhariṃsu khaṇetato.
Pupphadhānassa upari, majjhe ekaṃ nipātiya;
Catupassamhi caturo, mañjūsaṃ viya yojiya.
Ekaṃ pidhānakatthāya, disābhāge puratthime;
Adassanaṃ karitvā te, ṭhapayiṃsu mahiddhikā.
Majjhamhi dhātugabbhassa, tassa rājā akārayi;
Ratanamayaṃ bodhirukkhaṃ, sabbākāramanoramaṃ.
Aṭṭhārasa rataniko, khandho sākhāssa pañca ca;
Pavālamayamūlo so, indanīle patiṭṭhito.
Susuddharajatakkhandho, maṇipattehi sobhito;
Hemamayapaṇḍupatta, phalo pavāḷaaṅkuro.
Atha maṅgalikā tassa, khandhe pupphalatāpi ca;
Catuppadānaṃ pantīdha, haṃsapanti ca sobhanā.
Uddhaṃ cāruvitānante, muttā kiṃ kiṇijālakā;
Suvaṇṇa ghaṇṭāpantīdha, dāmāni ca tahiṃ tahiṃ.
Vitāna catukoṇamhi, muttādāmakalāpako;
Navasata sahassaggho, eke ko asilambito.
Ravicandatāra rūpāni, nānāpadumakāni ca;
Ratanehi katāneva, dhitāne appitāna’yuṃ.
Aṭṭhuttarasahassāni, vattāni vividhāni ca;
Mahagghanānāraṅgāni, vitāne lambitāna’yuṃ.
Bodhiṃ parikkhipitvāna, nānāratanavedikā;
Mahāmalaka muttāhi, santhāretu tadantare.
Nānāratana pupphānaṃ, catugandhūdakassa ca;
Puṇṇā puṇṇaghaṭapanti, bodhimūle katāna’yuṃ.
Bodhi pācina paññatte, pallaṅkekoṭiagghake;
Sovaṇṇa buddhapaṭimaṃ, nisīdāpesi bhāsuraṃ.
Sarīrāvayavātassā, paṭimāya yathārahaṃ;
Nānāvaṇṇehi ratanehi, katā surucirā ahuṃ.
Mahābrahmā ṭhito tattha, rājatacchatta dhārako;
Vijayuttarasaṅkhena, sakko ca abhisekado.
Viṇāhattho pañcasikho, kāḷanāgo sanāṭiko;
Sahassahattho māro ca, sahattīsaha kiṃkaro.
Pācinapallaṅkanibhā, tīsu sesadisāsu ca;
Koṭikoṭidhanagghā ca, pallaṅkā atthatā ahuṃ.
Bodhiṃ ussisake katvā, nānāratanamaṇḍitaṃ;
Koṭi dhanagghakaṃyeva, paññattaṃ sayanaṃ ahu.
Sattasattāha ṭhānesu, tattha tattha yathārahaṃ;
Adhikāre akāresi, brahmayācanameva ca.
Dhammacakkappavattañca, yasapabbajanampi ca;
Bhaddavaggiya pabbajjaṃ, jaṭilānaṃ damanampi ca.
Bimbisārāgamañcāpi , rājagehappavesanaṃ;
Veḷuvanassagahanaṃ, asītisāvake tathā.
Kapila vatthugamanaṃ, tathā ratana caṅkamaṃ;
Rāhulānandapabbajjaṃ, gahaṇaṃ jetavanassa ca.
Ambamūle pāṭihīraṃ, tāvatiṃsamhi desanaṃ;
Devorohaṇapāṭihīraṃ, therapañhasamāgamaṃ.
Mahāsamaya suttantaṃ, rāhulovādamevaca;
Mahāmaṅgalasuttañca, dhanapālasamāgamaṃ.
Āḷavakaṅgulimāla, apalāladamanampi ca;
Pārāyanakasamitiṃ, āyuvossajjanaṃ tathā.
Sūkaramaddavaggāhaṃ, siṅgīvaṇṇayugassa ca;
Pasannodakapānañca, parinibbāna meva ca.
Devamanussa paridevaṃ, therena pādavandanaṃ;
Dahanaṃ agginibbānaṃ, tattha sakkāra meva ca.
Dhātuvitaṅga doṇena, pasādajanakāni ca;
Yebhuyyena akāresi, jātakāni sujātimā.
Vessantara jātakantu, vitthārena akārayi;
Kusināpurato yāva, bodhimanti tatheva ca.
Catuddisaṃ te cattāro, mahārājā ṭhitā ahuṃ;
Tettiṃsadeva puttā ca, bāttiṃsa ca kumāriyo.
Yakkhasenāpatiaṭṭha, vīsati ca tato pari;
Añjalīpaggahādevā, pupphapuṇṇaghaṭā tato.
Naccakā devatāceva, tūriyavādaka devatā;
Ādāsagāhakā devā, pupphasākhā dharā tathā.
Padumādigāhakā devā, aññe devā ca nekadhā;
Ratanagghiya panti ca, dhammacakkāna meva ca.
Khaggadharādevapanti, devāpātidharā tathā;
Tesaṃ sīse pañcahatthā, gandhatelassa pūritā.
Dukūlavaṭṭikā panti, sadāpañjalitā ahu;
Phalikagghiye catukkaṇṇe, ekeko ca mahāmaṇi.
Suvaṇṇamaṇi muttānaṃ, rāsiyo vajirassa ca;
Catukkaṇṇesu cattāro, kathā’hesuṃ pabhassarā.
Medavaṇṇakapāsāṇa, bhittiyaṃyeva ujjalā;
Vijjātā appitā āsuṃ, dhātugabbhevibhūsitā.
Rūpakānettasabbāni, dhātugabbhe manorame;
Ghanakoṭṭi mahemassa, kārāpesi mahīpati.
Kammādhiṭṭhāyako ettha, sabbaṃ saṃvidahi imaṃ;
Indagutto mahāthero, chaḷabhiñño mahāmatī.
Sabbaṃ rājiddhiyā etaṃ, devatānañca iddhiyā;
Iddhiyā ariyānañca, asambādhaṃ patiṭṭhitaṃ.
Niṭṭhantaṃ sugatañca pūjiyatamaṃ lokuttamaṃ nittamaṃ;
Dhātu tassa vicuṇṇitaṃ janahitaṃ āsiṃsatā pūjiya;
Puññaṃ taṃ samamicca’cecca matimā saddhāguṇalaṅkato;
Tiṭṭhantaṃ sugataṃ viya’ssa munino dhātu ca sambūjaye.
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
Dhātugabbharacano nāma
Tiṃsatimo paricchedo.
TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)