– H – English-pali Dictionary

– H –

ha : (intj.) hā; aho; handa.

haberdasher : (m.) khuddakabhaṇḍa-vāṇija.

habile : (adj.) nipuṇa; paṭu; cheka.

habiliment : (nt.) paridhāna. (nt.; plu.) sabbatthaka-paridhāna.

habilitate : (v.t.) mūladhanaṃ sampādeti; adhikārayoggaṃ karoti. (pp.) sampāditamūladhana; adhikārayoggaṃ kata.

habit : (f.) pakati. (m.) sabhāva; ācāra; paricaya; nivāsanākāra. (v.t) vāseti; nivasati.

habitable : (adj.) vāsayogga.

habitat : (f.) jammabhūmi.

habitation : (nt.) vāsaṭṭhāna; nivesana.

habitual : (adj.) abhiṇha; sātatika; paricita; abhiciṇṇa.

habitually : (adv.) satataṃ; niccaṃ; pakatiyā; yathāciṇṇaṃ.

habituate : (v.t.) sikkheti; paricayati. (pp.) sikkhita; paricayita.

habitude : (m.) daḷhaparicaya. (f.) pubbavāsanā.

hack : (m.) khuddakapharasu; bhatakassa. (nt.) pahāramukha; ghāsaphalaka. (v.t.i.) vicchindati; pādena paharati; assapiṭṭhiyaṃ yāti. (pp.) vicchinna; pādena pahaṭa; assapiṭṭhiyaṃ yāta.

hackery : (nt.) ekabalivaddayāna.

hackle : (f.) sāṇullekhanī. (nt.) kaṇṭhakesara. (v.t.) vicchindati. (pp.) vicchinna.

hackney : (f.) bahusādhāraṇā. (m.) bhatakassa. (v.t.) hīnakamme niyojeti.

hackney coach : (m.) upakkītaratha.

hackneyed : (adj.) jiṇṇa; ativiheṭhita.

hacus : (v.t.) surāya moheti. (pp.) surāya mohita.

Hades : (nt.) adhobhuvana. (m.) yamaloka; paraloka.

haecceity : (nt.) puggalikatta. (m.) idambhāva.

haemal : (adj.) rudhirāyatta.

haematic : (nt.) rudhirosadha. (adj.) rudhirasahita.

hematite : (m.) rattavaṇṇa-ayopāsāṇa.

haemoglobin : (m.) lohitarūpakalāpa.

haemorrhage : (nt.) rattassavaṇa.

haemorrhoids : (m.) arisaroga.

haft : (m.) tharu. (v.t.) tharuṃ yojeti. (pp.) yojitatharu.

hag : (f.) virūpa-mahallikā; pisācī; māyākārī.

haggard : (adj. n.) kisa; milātānana.

haggle : (v.i.) paṇopaṇaviyaṃ karoti; adakkhākārena chindati. (pp.) katapaṇopaṇaviya; adakkhākārena chinna.

hagiarchy : (f.) munīnaṃ āṇā.

hagiographer : (m.) sādhucaritasampādaka.

hagiography : (nt.) municaritalikhana.

hail : (f.) karakā. (nt.) dūravhāna; subhāsiṃsana. (intj.) svāgataṃ! suvatthi; sotthi! (followed by dative). (v.i.) karakavassaṃ vassati; vegena patati. (v.t.) vandati; abhivādeti; āmanteti; subham āsiṃsati. (pp.) vaṭṭhakarakavassa; vegena patita; vandita; abhivādita; āmantita; āsiṭṭhasubha.

hair : (m.) kesa; uttamaṅgaruha || knot of hair: (m.) dhammilla; lock of hair: (m.) sikhaṇḍa. (f.) sikhā; matted hair: (f.) jaṭā; plaited hair: (f.) veṇī; tress of hair: (m.) kesakalāpa; beauty of hair: (nt.) kesakalyāṇa; braided hair: (f.) veṇī curled hair: (m.) kuñcitakesa.

hair on the body : (nt.) loma; tanuruha.

hair-relic : (f.) kesadhātu.

hair-splitting : (nt.) valavedhana. (adj.) vālavedhanākāra.

hairbreadth : (nt.) lesamatta. (m.) kesappamāṇa.

hairbrush : (f.) kesamajjanī.

hairdresser : (m.) kappaka.

hairdressing : (f.) kesakappanā.

hairless : (adj.) nikkesa.

hairpin : (f.) kesasūci.

hairy : (adj.) lomasa; kesava.

halberd : (f.) kuṭhārī.

halberdier : (m.) kuṭhāridhārī.

hale : (adj.) aroga; agilāna; kalla. (v.t.) ākaḍḍhati.

haleness : (f.) nirogitā.

half : (adj.; nt.) aḍḍha; upaḍḍha; addha.

half baked : (adj.) mandapakka; mandamatika.

half bred : (adj.) avinīta.

half dead : (adj.) matapāya; matakappa.

half hearted : (adj) nirussāha; hīnaviriya.

half pay : (nt.) upaḍḍhavetana.

half sister : (f.) vemātika-bhaginī.

half starved : (adj.) chātajjhatta.

half truth : (nt.) saccālika.

half yearly : (adj.) chammāsika; addhavassika.

half-moon : (m.) addhacanda.

halfway : (adv.) upaḍḍhamagge; addhānamajjhe.

hall : (f.) sālā. (m.) maṇḍapa.

hallo : (intj.) he; bho; are; hare. (v.i.) dūrato avheti. (pp.) dūrato avhāta.

halloo : (v.i.) sunakhe payojento saddāyati.

hallow : (m.) nikkilesī. (v.t.) suddhattaṃ pāpeti; pūjeti. (pp.) suddhattaṃ pāpita; pūjita.

hallucinate : (v.t.) micchāsaṅkappam uppādeti.

hallucination : (m.) matibbhama.

hallucinatory : (adj.) vyāmohaka; matibbhamajanaka.

halo : (nt.) pabhāmaṇḍala. (f.) ketumālā. (v.t.) ketumālāy’alaṅkaroti. (pp.) ketumālāy’alaṅkata.

halt : (nt.) nivattana; avaṭṭhāna. (v.i.) nivattati; avaṭṭhāti; khañjati. (pp.) nivatta; avaṭṭhita.

halter : (m.) kaṇṭhapāsa. (v.t.) kaṇṭhapāsena bandhati; ubbandhati. (pp.) ubbaddha.

halting : (adj.) khañjamāna.

halting place : (nt.) nivattanaṭṭhāna.

halve : (v.t.) dvidhā bhājeti. (pp.) dvidhābhājita.

ham : (m.) nigama; gāma. (f.) satthi; loṇita-sūkarasatthi.

hamadryad : (f.) rukkhadevatā. (m.) ghorasappavisesa.

hamlet : (m.) khuddakagāma.

hammer : (f.) ayomuṭṭhi. (m.) ayokūṭa. (v.t.) kūṭena nihanati. (v.i.) paṭiyatati. (pp.) kūṭena nihata.

hammered : (adj.) abhitāḷita.

hammering : (m.) kūṭābhighāta.

hammock : (f.) vatthadolā.

hamper : (m.) mahāpiṭaka. (v.t.) bādheti; rundheti. (pp.) bādhita.

hand : (m.) hattha; bhuja; kara; sahāya-kammakāra. (f.) disā. (v.t.) hatthe appeti; niyyādeti; upatthambheti. (pp.) hatthe appita; niyyādita; upatthambhita || If on the other hand: (ind) sace; yadi; in hand: (adj.) hatthagata; lays hands on: gaṇhāti; paharati; lends a hand: upakaroti; off hand: akicchena; on all hands: (adv.) sabbathā; on the one hand: (ind) ekato; on the other hand: (ind) aññato; itarathā; out of hand: (adv.) sapadi; taṃkhaṇe; second hand: (adj.) paribhutta; valañjita; shakes hands: karadānena paṭiggaṇhāti; subject in hand: (nt.) upaṭṭhitakāraṇa; sword in hand: (adj.) khaggahattha; with clean hands: (adj.) niraparādha; asks the hand of: vāreyyaṃ karoti; at hand: (adj.) samīpaṭṭha; changes hands: adhīnattaṃ parivatteti; claps hands: appoṭheti; gets the upper hand: abhibhaveti.

hand basket : (f.) pacchi.

hand down : paramparānugataṃ karoti.

hand in hand : saddhiṃ; samavāyena.

hand loom : (nt.) hattavāyanayanta.

hand over : samappeti.

handbasket : (f.) pacchi.

handbook : (m.) sārasaṅgaha; saṅkhittapotthaka.

handcart : (m.) hatthavaṭṭaka.

handcuff : (f.) saṅkhalikā. (v.t.) saṅkhalikāhibandhati.

handful : (adj.) pasatamatta.

handicap : (f.) bādhā. (m.) avarodha. (v.t.) bādheti; avarodheti. (pp.) bādhita; avarodhita.

handicraft : (nt.) hatthakamma; sippa.

handily : (adv.) paṭutāya; nipuṇākārena.

handiness : (nt.) pāṭava; kosalla.

handiwork : (nt.) hatthasampādita.

handkerchief : (nt.) hatthapuñchana.

handle : (m.) tharu; muṭṭhi. (nt.) jaṭa. (v.t.) āmasati; sañcopeti. (pp.) āmaṭṭha; sañcopita.

handle of a knife : (nt.) vāsijaṭa.

handmaid : (f.) paricārikā.

handmill : (nt.) hatthavaṭṭitayanta.

handsel : (m.) paṭhama-vikkaya; vassārambhe tuṭṭhidāya.

handsome : (adj.) abhirūpa; surūpa; dassanīya.

handsomely : (adv.) cārutāya; sobhanākārena.

handsomeness : (f.) vaṇṇapokkharatā.

handwriting : (f.) hatthalipi.

handy : (adj.) āsanna; samīpa; dakkha; nipuṇa; sukhaneyya.

hang : (nt.) olambana; olaggana. (v.t.) olambeti; olaggeti; ubbandhati. (v.i.) olambati; ubbandhīyati. (pp.) olambita; olaggita; ubbaddha.

hang about : vilambati.

hang on : upajīvati; nissayati.

hang on to : ālambati.

hang out : abbhokāse olaggeti.

hang upon : upajīvati; nissayati.

hangdog : (adj.; n.) adhama; nīeavuttika.

hanger : (m.) ubbandhaka. (nt.) ussāpaka-vatthu.

hanging : (nt.) ubbandhana; olambana. (f.) javanikā.

hangman : (m.) vadhaka.

hank : (m.) rajjuvalaya; tantuvalaya.

hanker : (v.i.) pattheti; abhilasati. (pp.) patthita; abhilasita.

hankering : (f.) abhilāsā; patthanā.

hanky-panky : (nt.) indajāla. (m.) rahassena vikkaya.

hansard : (f.) mantisabhāpavatti.

hap : (nt.) bhāgya; asambhāvitasampatta. (v.t.) yadicchāya pāpuṇāti or sijjhati. (pp.) yadicchāyapatta; yadicchāyasiddha.

haphazard : (adv.) asamekkha; avicāriya. (adj.) bhāgyāyatta.

haphazardly : (adv.) aniyamena; yadicchāya.

hapless : (adj.) bhagyahīna.

haply : (adv.) vidhiyogena; ninnimittaṃ.

happen : (v.i.) sijjhati; bhavati; āpatati. (pp.) siddha; bhūta; āpatita.

happening : (f.) siddhi. (nt.) āpatana.

happily : (adv.) sukhena; vidhiyogena.

happiness : (nt.) somanassa. (m.) ānanda. (f.) pīti; sampatti; samiddhi || bringing happiness: (adj.) sukhāvaha.

happy : (adj.) sukhita; santuṭṭha; pamudita; dhañña; bhāgyavantu.

hara-kiri : (m.) (Japandesīnaṃ) attavadhakkama.

harangue : (nt.) tārassarena kathana. (f.) sālaṅkārakathā. (v.i.) sālaṅkāraṃ katheti.

haranguer : (m.) cittakathī.

harass : (v.t.) bādheti; viheseti; ubbejeti. (pp.) bādhita; vihesita; ubbejita.

harassing : (adj.) viheṭhaka; bādhaka.

harassment : (nt.) viheṭhana.

harbinger : (nt.) āgamanasūcana; pubbanimitta. (m.) purecārī; sandesahara. (v.t.) āgamanaṃ sūceti or pakāseti. (pp.) sūcitāgamana.

harbour : (nt.) nāvātittha; khemaṭṭhāna; vāsaṭṭhāna. (m.) āsaya. (v.t.) vāseti; nissayaṃ deti. (pp.) vāsita; dinnanissaya.

harbour town : (nt.) paṭṭana; doṇamukha.

harbourless : (adj.) asaraṇa; anissaya.

hard : (adj.) thaddha; daṭhina; niddaya; niṭṭhura; duravabodha; duviññeyya; dukkhāvaha; dussādhiya; duikkhama; dussaha. (adv.) āyāsena; kicchena; saussāhaṃ.

hard by : samīpe; nikaṭe.

hard drinker : (m.) pānarata.

hard earned : kicchāladdha; kasiren’ajjita.

hard fisted : (adj.) luddha.

hard ground : (nt.) patthaṇḍila.

hard hearted : (adj.) kaṭhinahadaya.

harden : (v.t.) kaṭhinīkaroti; daḷhayati. (pp.) kaṭhinīkata; daḷhayita.

hardihood : (nt.) nibbhayatta; sāhasikatta.

hardily : (adv.) dhitiyā; pāgabbhiyena.

hardly : (adv.) dullabhākārena; kicchena; kasirena.

hardness : (nt.) thaddhatta; kaṭhinatta.

hardship : (m.) āyāsa. (nt.) kiccha; kasira.

hardware : (nt.) lohabhaṇḍa.

hardy : (adj.) sūra; vīra; nissaṅka; dhitimantu; sāhasika.

hare : (m.) sasa; sasaka.

hare in the moon : (nt.) sasalañchana.

harebrained : (adj.) anisammakārī.

harelip : (nt.) dvidhābhinna-uparoṭṭha.

harem : (nt.) itthāgāra; antepura. (m.) orodha.

hark : (v.i.) suṇāti; nisāmeti. (pp.) suta; nisāmita. (intj.) suṇātha.

hark back : anussarati.

harlequin : (m.) vidūsaka; hāsaka.

harlot : (f.) gaṇikā; vesiyā; abhisārikā; rūpūpajīvinī.

harlotry : (f.) gaṇikāvutti.

harm : (f.) hiṃsā; pīḷā; hāni. (m.) anattha; apakāra. (v.t.) hiṃsati; apakaroti; upaddaveti. (pp.) hiṃsita; apakata; upadduta.

harmful : (adj.) ahitāvaha; hiṃsājanaka.

harmless : (adj.) ahiṃsaka; nirupaddava; niddosa.

harmlessly : (adv.) ahiṃsakākārena.

harmlessness : (f.) anavajjatā; ahiṃsakatā.

harmonic : (adj.) saṃsandamāna; samassara; yuganaddha.

harmonious : (adj.) saṃsandamāna; samassara; yuganaddha.

harmonise : (v.i.) saṃsandati. (v.t.) saṃsandeti; sameti. (pp.) saṃsandita; samita.

harmonium : (nt.) peḷāturiya.

harmony : (m.) laya; avirodha. (f.) tālasāmaggi; sussaratā. (nt.) ekamatikatta.

harness : (f.) kappanā. (m.) sannāha. (nt.) assābharaṇa. (v.t.) kappeti; sannāheti; yojeti. (pp.) kappita; sannaddha; yojita.

harp : (f.) vīṇā; vallakī. (v.i.) vīṇaṃ vādeti.

Harper : (m.) veṇika.

harpoon : (f.) timivedhanī.

harpy : (f.) sapakkhā yakkhinī. (m.) vilumpaka.

harridan : (f.) kisamahallikā.

harrow : (nt.) bahudantaka; leḍḍubhedaka. (v.t.) accantaṃ pīḷeti; santāpeti; bahudantakena samīkaroti. (pp.) accantaṃ pīḷita; santāpita; bahudantakena samīkata.

harrowing : (adj.) atipīḷākara; mammacchedaka.

harry : (v.t.) vilumpati; acchindati. (pp.) vilutta; acchinna.

harsh : (adj.) kakkasa; pharusa; kaṭhina.

harsh word : (nt.) pharusavacana.

harshly : (adv.) niṭṭhuraṃ; pharusākārena.

harshness : (nt.) niṭṭhuratta; pharusatta; niṭṭhuriya.

hart : (m.) puṃmiga.

harum-scarum : (adj.; n.) asamekkhakārī.

harvest : (nt.) dhaññaphala; lāyitasassa. (v.t.) sassaṃ lunāti.

harvest time : (m.) sassakāla.

harvestman : (m.) sassalāyaka.

hash : (nt.) missita-maṃsabhojana. (v.t.) vicchindati. (pp.) vicchinna.

hasp : (f.) aggalasūci. (v.t.) aggalasūciyā thaketi.

hassock : (f.) jāṇubhisi. (m.) silāvisesa.

haste : (m.) vega; java. (f.) turitagati. (v.i.) vegaṃ janeti; turitayati. (pp.) janitavega; turitayita.

hasten : (v.t.) tarayati; vegīkaroti. (pp.) tarayita; vegīkata.

hastily : (adv.) sahasa; anisamma.

hastiness : (nt.) turitatta. (f.) asamekkhakāritā.

hasty : (adj.) sāhasika; āsukārī.

hat : (nt.) sirotāṇa. (m.) nāḷipaṭṭa. (v.t.) sirotāṇaṃ piḷandhati. (pp.) sirotāṇaṃ piḷandhita.

hatch : (nt.) pavesadvāra; kumantaṇa. (m.) potakasamūha. (v.t.) janeti; aṇḍāni sedeti; kumanteti. (v.i.) sedīyati. (pp.) janita; seditaṇḍa; kumantita.

hatchet : (f.) cullakuṭhārī.

hate : (nt.) vera. (m.) viddesa. (v.t.) upanandhati; jigucchati. (pp.) upanaddha; jigucchita.

hateful : (adj.) kucchita; garahita; dessiya.

hatefully : (adv.) dessiyākārena.

hatred : (nt.) vera. (m.) virodha; viddesa.

hauberk : (m.) dāmakañcuka.

haughtily : (adv.) sadappaṃ.

haughtiness : (nt.) uddhacca. (m.) gabba; dappa; ahaṅkāra.

haughty : (adj.) sadappa; dappita; uddhata.

haul : (m.) jālagata-maccharāsi. (v.t.) thāmasā ākaḍḍhati. (pp.) thāmasā ākaḍḍhita.

haulm : (m.) vaṇṭanāḷa; daṇḍa.

haunch : (nt.) jaghana. (f.) kaṭi; soṇi.

haunt : (m.) āsaya. (nt.) niccasevitaṭṭhāna. (v.t.i.) adhivasati; abhiṇham ācarati. (pp.) adhivuttha; abhiṇham ācarita.

have : (v.t.i.) Expressed by roots bhū and as, with genetive of possessor || I have it done: ahaṃ taṃ kārāpesiṃ. With infinitives it is to be expressed by (pt.p.) e.g. I have to go, mayā gantabbaṃ; they have seen him: tehi so diṭṭho (hoti).

have two sons : mama dve puttā santi.

haven : see harbour

haversack : (m.) yodhānaṃ makacipasibbaka.

having : (adj.) is expressed by the terminations : vantu, mantu, ika, ī, vī, ssī, or by the words upeta, yutta, anvita, samannāgata.

havoc : (m.) vināsa. (nt.) viddhaṃsana. (v.t.) vināseti; viddhaṃseti. (pp.) vināsita.

haw : (f.) vati.

haw-haw : (m.) aṭṭahāsa.

hawk : (m.) sena; kulala; sakuṇagghī. (v.i.) ukkāsati. (v.t.) āhiṇḍanto vikkiṇāti; seṇehi sakuṇe gaṇhāpeti. (pp.) ukkāsita; āhiṇḍanto vikkhita; seṇehi sakuṇe gaṇhāpita.

hawker : (m.) seṇaposaka; kacchapuṭa-vāṇija.

hay : (nt.) palāla. (v.t.) palālaṃ nipphādeti.

haycock : (m.) palāla-puñja.

haymaker : (m.) tiṇasukkhāpaka.

hayrick : (m.) palāla-puñja.

haystack : (m.) palāla-puñja.

hazard : (m.) saṃsaya. (nt.) anāgatabhaya. (f.) akkhakīḷā. (v.t.) abhīto karoti; antarāyābhimukhī hoti.

hazardous : (adj.) sasandeha; antarāyika; sappaṭibhaya.

haze : (f.) mahikā; cittāvilatā. (v.t.) malinīkaroti; vyathati; tajjeti. (pp.) malinīkata; vyathita; tajjita.

hazel : (f.) mañjeṭṭhī. (adj.) mañjeṭṭhavaṇṇa.

hazy : (adj.) apākaṭa; mahikonaddha.

he : (intj.) he; bho; ambho.

he could not help laughing : so hāsaṃ nivāretuṃ nāsakkhi.

he has gone : so gato (hoti).

he has many sons : tassa bahavo puttā ahesuṃ.

he-goat : (m.) chakalaka.

head : (nt.) sīsa; sira; uttamaṅga; mūlaṭṭhāna; agga; sikhara. (m.) muddha; matthaka; adhipati; nātha; nāyaka; upaññāsa; pabhava; pamukhabhāga; matthaka. (f.) mātikā. (adj.) padhāna; mukhya. (v.i.) pubbaṅgamo hoti. (v.t.) purato or matthake ṭhapeti.

head master : (m.) padhānācariya.

head of an army : (m.) senāpati.

head quarters : (m.) padhāna-kiccālaya. (nt.) majjhaṭṭhāna.

head wind : (m.) paṭivāta.

head-dress : (nt.) sirobhūsana.

headache : (f.) sīsarujā.

headband : (nt.) siroveṭhana; lalāṭapaṭṭa.

headed by : (adj.) pamukha; purakkhata.

heading : (m.) mātikāpāṭha.

headland : (f.) bhūnāsikā.

headless : (adj.) chinnasīsa.

headlong : (adj.) adhomukha; sāhasika. (adv.) adhomudhaṃ.

headman : (m.) jeṭṭhapurisa.

headmost : (adj.) pamukhatara.

headsman : (m.) sīsacchedaka.

headstone : (f.) sandhisilā; koṇasilā.

headstrong : dubbaca; anassava.

heady : (adj.) caṇḍa; sāhasika.

heal : (v.t.) tikicchati. (v.i.) gilānāvuṭṭhāti; arogīhoti. (pp.) tikicchita; gilānāvuṭṭhita; arogībhūta.

healer : (m.) tikicchaka; rogahārī.

healing : (nt.) tikicchana; rogāpaharaṇa.

healing art : (nt.) vejjakamma. (f.) tikicchā.

health : (nt.) ārogya; anāmaya.

healthful : (adj.) irāmaya; nirātaṅka; agilāna.

healthily : (adv.) nirogākārena.

healthy : (adj.) irāmaya; nirātaṅka; agilāna.

heap : (m.) rāsi; puñja; nicaya; sañcaya. (v.t.) cināti; rāsīkaroti. (pp.) cita; rārīkata.

heaping : (nt.) sañcinana.

hear : (v.t.) suṇāti; nisāmeti. (pp.) suta; nisāmita || willing to hear: (adj.) sotukāma.

hearer : (m.) sotu; sāvaka; nisāmaka.

hearing : (nt.) savaṇa. (f.) suti.

hearken : (v.i.) sussūsati.

hearsay : (f.) anussuti.

hearse : (nt.) milāta; chavakūṭāgāra.

heart : (nt.) hadaya; (mind : ) citta; mana. (m.) majjhabhāga; antosāra. (nt.) viriya. (f.) dhiti || learn by heart: vācuggataṃ karoti; out of heart: (adj.) khinnacitta.

heart breaking : (adj.) ubbegajanaka.

heart broken : (adj.) khinnacitta; sokātura.

heart-thrilling : (adj.) manonandaka.

heartache : (m.) hadayasantāpa.

hearten : (v.t.) ussāheti; pamodeti. (pp.) ussāhita; pamodita.

hearth : (nt.) uddhana. (f.) cullī.

heartily : (adv.) asaṭhaṃ; avyājaṃ; saussāha.

heartlessness : (f.) nidddayatā; hīnaviriyatā.

heartrending : (adj.) hadayavidāraka; mammacchedaka.

heartsome : (adj.) samassāsaka.

heartwhole : (adj.) anuratta; paṭibaddhacitta.

hearty : (adj.) asaṭha; avyāja; hadayaṅgama.

heat : (nt.) uṇhatta; ghamma. (m.) tāpa; dāha; suriyātapa; (hot season : ) nidāgha; gimhāna.

heat of excitement : (m.) rosavega.

heat of youth : (m.) yobbanamada.

heatedly : (adv.) sakopaṃ; sarosaṃ.

heater : (m.) santāpaka; uṇhakara.

heath : (f.) gumbajāti; gumbacchannabhūmi.

heathen : (adj.) micchādiṭṭhika.

heathism : (f.) micchādiṭṭhi.

heating : (nt.) santāpana. (adj.) tapakara.

heave : (nt.) unāmana; ukkhipana. (v.t.) unnāmeti; ussāpeti; (v.i.) phandati; kampati; (pp.) unnāmita; ussāpita; phandita; kampita.

heaven : (m.) devaloka; tidasālaya; sagga. (See sky) || leading to heaven: (adj.) saggasaṃvattanika.

heaven wards : (adv.) saggābhimukhaṃ.

heavenly : (adj.) dibba; saggāyatta.

heavenly assembly : (m.) devakāya.

heavenly bliss : (f.) dibbasampatti.

heavily : (adv.) garukaṃ; bhāriyākārena.

heaviness : (nt.) anusattāhaṃ. narutta.

heaving : (adj.) kampamāna.

heavy : (adj.) garuka; bhāriya; ugga; tibba; baḷha; mandamatika; alasa; akulacitta.

hebdomad : (nt.) sattāha.

hebdomadal : (adj.) sattāhika.

hebdomadally : (adv.) anusattāhaṃ.

hebetate : (v.t.) kuṇṭheti; dandhayati. (pp.) kuṇṭhita; dandhayita.

hecatomb : (m.) sabbasatakayāga.

heck : (m.) maccharodhaka.

heckle : (f.) sāṇullekhanī. (v.t.) ullikhati; adhikaṃ paṭipucchati. (pp.) ullikhita; adhikaṃ paṭipucchita.

hectic (fever) : (m.) kāsasūcakajara.

hector : (m.) vikatthaka; satajjaka. (v.t.) santajjeti. (pp.) santajjita.

hedge : (f.) vati. (m.) parikkhepa. (nt.) āvaraṇa. (v.t.) vatiṃ bandhati; parikkhipati. (pp.) vatibaddha; parikkhitta.

hedge sparrow : (m.) kalaviṅka.

hedgehog : (m.) sallaka.

heed : (f.) apekkhā; sāvadhānatā. (v.t.) avekkhati; manasikaroti. (pp.) avekkhita; manasikata.

heedful : (adj.) sāvadhāna; appamatta.

heedfully : (adv.) sāvadhanaṃ; samekkiya.

heedless : (adj.) nirapekkha; anavadhāna; pamatta.

heedlessness : (m.) pamāda. (f.) anavadhānatā; asamekkhakāritā.

heel : (f.) paṇhi. (v.i.) paṇhīhi sañcarati; anubandhati; ekapassena parivatteti. (pp.) anubaddha; ekapassena parivattita || takes to his heels: palāyati.

heels over head : (adj.) avaṃsira; uddhapāda.

heft : (m.) tharu; uyyoga; ussāha. (v.t.) ussāpeti; ukkhipati. (pp.) ussāpita; ukkhitta.

hefty : (adj.) thūla; balavantu.

hegemonic : (adj.) ekādhipaccāyatta.

hegemony : (nt.) nāyakatta.

hegoat : (m.) pumeḷaka.

heifer : (f.) vacchatarī.

heigh : (intj) samussāhane nipāto.

height : (m.) ubbedha; uccaya.

height of a man : (nt.) purisappamāṇa.

heighten : (v.t.) ussāpeti; unnāmeti; uttejeti. (v.i.) abhivaḍḍhati; unnamati. (pp.) ussāpita; unnāmita; uttejita; abhivaddha; unnata.

heinous : (adj.) pāpiṭṭha; atiduṭṭha.

heinously : (adv.) atiduṭṭhatāya.

heinousness : (f.) pāpiṭṭhatā.

heir : (m.) dayadaka.

heir apparent : (m.) yuvarāja.

heir loom : (nt.) paramparāgata-bhaṇḍa.

heir presumptive : (m.) anumānita-dāyādī.

heiress : (f.) dāyādinī.

heirship : (nt.) dāyādikatta.

heliacal : (adj.) suriyāyatta.

helianthus : (nt.) suriyakantapuppha.

helical : (adj.) saṅkhavaṅkākāra.

helicopter : (m.) vyomayānavisesa.

helio : (m.) suriya.

heliography : (f.) suriyavaṇṇanā.

heliolatory : (f.) suriyavandanā.

helioscope : (nt.) suriyasamikkhaka.

helium : (m.) suriyagatavāyu.

helix : (m.) kuṇḍalāvaṭṭa.

hell : (m.) nuraya; naraka; apāya || leading to hell: (adj.) nurayasaṃvattanika; sufferer in hell: (m.) nerayika; torturer in hell: (m.) nirayapāla.

hell fire : (m.) nurayaggi.

hellenism : (f.) yavanasabbhatā.

hellenle : (adj.) yavanadesīya.

hellish : (adj.) āpāyika; atikāruṇa.

hello : see Hallo.

helm : (m.) keṇipāta.

helmet : (nt.) lohasirotāṇa.

helmsman : (m.) kaṇṇadhāra.

help : (m.) upakāra; upatthambha; anuggaha. (nt.) paṭisaraṇa; anubala. (f.) patiṭṭhā. (v.t.) upakaroti; upatthambheti; anuggaṇhāti. (pp.) upakata; upatthambhita; anuggahita || I cannot help going: avassaṃ mayā gantabbaṃ.

helper : (m.) upakāraka; sahāyaka.

helpful : (adj.) upakārī; upatthambhaka.

helpless : (adj.) asahāya; anātha; asaraṇa; appaṭikāra.

helplessly : (adv.) anāthākārena.

helplessness : (nt.) asahāyatta.

helter-skelter : (adv.) sasambhamaṃ.

helve : (m.) tharu.

hem : (f.) dasā. (nt.) anuvāta; ukkāsana. (v.t.) dasaṃ yojeti; paḷiveṭheti. (pp.) yojitadasa; paḷiveṭhita. (v.i.) ukkāsati. (pp.) ukkāsita.

hemeralopia : (f.) divāndhatā; rattyandhatā.

hemicycle : (nt.) addhacakka.

hemisphere : (nt.) goḷaddha.

hemlock : (m.) visagacchavisesa.

hemorrhage : (nt.) rudhirassavaṇa.

hemp : (nt.) sāṇa.

hemp-sack : (m.) sāṇipasibbaka.

hempen : (adj.) sāṇamaya.

hempen cloth : (nt.) bhaṅga.

hemstitch : (nt.) gāthāpādaddha.

hen : (f.) kukkuṭī; pakkhidhenu.

hen hearted : (adj.) bhīruka.

hen pecked : (adj.) itthivasagata.

hen roost : (m.) kukkuṭālaya.

hence : (adv.) ito; tato; tena; tasmā.

henceforth : (ind.) ajjatagge; ito pabhuti.

henceforward : (ind.) ajjatagge; ito pabhuti.

henchman : (m.) niccupaṭṭhāka; pālanasahāya.

hepatalgia : (m.) yakanābādha.

hepatic : (adj.) yakanāyatta.

heptad : (nt.) sattaka.

heptagon : (nt.) sattakoṇaka.

heptarchy : (nt.) sattarājapālana.

herald : (m.) aggesara; puretarapakāsaka. (v.t.) puretaraṃ sūceti. (pp.) puretaraṃ sūcita.

herald sign : (nt.) pubbanimitta.

heraldry : (nt.) dūteyya; vaṃsāvalijānana.

herb : (m.) sāka; ḍāka. (f.) osadhī.

herbage : (nt.) harita.

herbal : (nt.) osadhīsattha. (adj.) sākāyatta.

herbalist : (m.) osadhīsatthaññū.

herbarium : (f.) sukkhosadhisālā.

herbary : (nt.) osadhīropaṇaṭṭhāna.

herbivorous : (adj.) paṇṇakhādaka; sākabhakkha.

herborize : (v.t.) osadhī samāharati. (pp.) samāhaṭosadhī.

Herculean : (adj.) atidukkara.

herd : (m.) yūtha; gaṇa. (v.i.) yūthavasena carati.

herd of cattle : (m.) gogaṇa.

herdsman : (m.) gopa; pasupālaka.

here : (adv.) idha; atra; ettha. (intj.) bho! bho!.

here and there : ito tato tattha tattha.

here at : etth ‘antare; atha.

hereabout : avidūre.

hereafter : ito paraṃ; paraloke.

hereby : anena.

hereditable : (adj.) paramparānugāmī.

hereditament : (nt.) dāyādavatthu.

hereditarily : (adv.) vaṃsānukkamena.

hereditary : (adj.) paramparāgata.

hereditary disease : (m.) vaṃsāgataroga.

hereditary servant : (m.) kuladāsa.

herein : idha; ettha.

hereof : ito, iminā hetunā.

heresy : (f.) micchāmati.

heretic : (m.) micchādiṭṭhika; aññatitthiya.

heretical : (adj.) dhammaviruddha.

heretically : (adv.) dhammavitodhena.

heretofore : (adv.) ito pubbe.

hereunto : (adv.) yāvajjatanā.

hereupon : (adv.) ito uddhaṃ; anantaraṃ.

herewith : (adv.) anena saha.

heritable : (adj.) dāyādayogga.

heritage : (m.) dāyāda. (nt.) mātāpettika-dhana.

heritor : (m.) dāyadalābhī.

hermaphrodite : (m.) ubhatovyañjanaka.

hermeneutic : (m.) anuvāda. (adj.) anuvādāyatta.

hermeneutist : (m.) anuvādaka.

hermetic : (adj.) rasāyanika; gūḷhavijjāyatta.

hermit : (m.) tāpasa; isi || female hermit: (f.) tapassinī.

hermitage : (m.) assama; tāpasārāma. (nt.) tapovana.

hernia : (f.) antavuddhi.

hero : (m.) sūra; vīra; mahāparakkama. (in dramas : ) (m.) kathānāyaka.

heroic : (adv.) vīrākārena; savikkamaṃ.

heroically : (adv.) vīrākārena; savikkamaṃ.

heroine : (f.) vīravanitā; kathānāyikā.

heroism : (nt.) sūratta. (m.) vikkama.

heron : (m.) sārasa; lohapiṭṭha.

herpes : (f.) vitacchikā.

herpetology : (f.) sappavijjā.

herself : (pron.) sā yeva; sā attanāva.

hesitate : (v.i.) āsaṅkati; kaṅkhati; vicikicchati; vilambati. (pp.) āsaṅkita; kaṅkhita; vicikicchita; vilambita.

hesitating : (adj.) āsaṅkamāna; vilambamāna.

hesitatingly : (adv.) sāsaṅkaṃ; savilambaṃ.

hesitation : (f.) kaṅkhā; saṅka; vimati. (m.) saṃsaya. (nt.) vilambana; pakkhalana.

hesperian : (adj.) apācīna.

hesperus : (f.) osadhī-tārakā.

hesternal : (adj.) hīyattana.

hetaera : (f.) gaṇikā; abhisārikā.

hetaerism : (f.) gaṇikāvutti.

hetaira : (f.) gaṇikā; abhisārikā.

heterochromous : (adj.) nānāvaṇṇa.

heteroclite : (nt.) aniyatarūpikapada. (adj.) niyatavidhiviruddha; visesarūpika.

heterodox : (adj.) asatthasammata; uppathagāmī.

heterodoxy : (m.) viruddhadhamma. (nt.) micchādassana.

heterogeneity : (nt.) bhinnajātikatta.

heterogeneous : (adj.) bhinnajātika.

heterogeneously : (adv.) bhinnajātitāya.

heterogenesis : (f.) opapātikuppatti.

heteromorphic : (adj.) nānārūpika.

heteronym : (nt.) paratantarajja.

heteropathy : (f.) visamatikicchā.

hew : (v.t.) chindati; kantati. (pp.) chinna; kantita.

hewer : (m.) chettu.

hexad : (nt.) chakka.

hexagon : (n.) chaḷaṃsika.

hexagonal : (adj.) chaḷaṃsayutta.

hexameter : (f.) chappakikagāthā.

hexapod : (m.) chappada. (adj.) chappadika.

heyday : (m.) samiddhikāla; pamoda; ullāsa.

heyday of youth : (nt.) navayobbana.

heyna : (m.) taraccha; migādana.

hiatus : (m.) virāma; padaccheda. (nt.) ūnaṭṭhāna; (in gram : ) pubbāpara-saradvaya.

hibernal : (adj.) hemantika.

hibernate : (v.i.) sītakālaṃ khepeti or atikkāmeti.

hibernation : (m.) kriyāviraha.

hiccup : (f.) hikkā. (v.t.) hikkam uppādeti. (pp.) hikkāyita; hikkam uppāditahikka.

hid : (pp. of hide) tirohita; paṭicchanna.

hidden : (pp. of hide) tirohita; paṭicchanna.

hide : (nt.) camma; ajina. (v.t.) gūheti; nigūheti; apanidahati; nilīyāpeti. (pp.) gūhita or gūḷha; apanihita; nilīyāpita. (v.i.) nilīyati. (pp.) nilīna.

hide and seek : (f.) nilīna-apriyesana-kīḷā.

hidebound : (adj.) ghanattaca; kaṭhinattaca.

hideous : (adj.) bībhaccha; ghorarūpa; virūpa.

hideously : (adv.) bībhacchākārena.

hideousness : (f.) bhīmatā; ghoratā.

hiding : (nt.) nilīyana; nigūhana.

hidrotic : (adj.) sedajanaka.

hierarch : (m.) saṅgharāja.

hierarchy : (nt.) saṅgharājatta.

hieratic : (adj.) samaṇāyatta; atiporāṇaka.

hieroglyph : (f.) cittalipi. (f.) cittarūpakkhara.

hieroglyphist : (m.) cittalipividū.

higgle : (v.i.) paṇopaṇaviyaṃ karoti. (pp.) paṇopaṇaviyaṃ kata.

high : (adj.) ucca; unnata; uttuṅga; uggata; mukhya; padhāna; agga; uttama; adhika; tibba; pabala. (adv.) uddhaṃ; upari || very high: (adj.) accuggata; atyucca.

high and low : (adj.) uccāvaca.

high bed : (nt.) uccāsayana.

high birth : (nt.) kulīnatta; abhijātatta.

high bred : (adj.) sadācārasampanna.

high caste : (nt.) uccakula.

high day : (m.) majjhaṇha; chaṇadivasa.

high flown : (adj.) dappita.

high handed : (adj.) uddhata. (m.) sericārī.

high mettled : (adj.) adīnamana; mahussāha.

high minded : (adj.) uḷāracitta; mahajjhāsaya; gabbita.

high noon : (m.) ṭhitamajjhantika.

high pitched : (adj.) uccassara.

high priest : (m.) nāyakapūjaka.

high principled : (adj.) sādhucarita; sundaravata.

high road : (m.) mahāpatha; mahāmagga.

high seas : (m.) mahāsamudda.

high souled : (adj.) uḷārajjhāsaya.

high spirited : (adj.) alīnacitta.

high toned : (m.) tārassara.

high treason : (nt.) rājadubbhana.

high water : (m.) jaluggama; jaluppāta.

high wayman : (m.) panthadūhaka.

high wrought : (adj.) āyāsena sampādita.

higher : (adj.) uccatara.

highest : (n.) uccatama; seṭṭhatama.

highest fame : (m.) yasagga.

highest gain : (m.) uttamattha; lābhagga.

highest path : (m.) aggamagga.

highest wisdom : (f.) sambodhi.

highfed : atipuṭṭha; suposita.

highland : (v.) unnatabhūmi.

highlander : (m.) pabbatavāsī.

highly : (adv.) adhikaṃ; accantaṃ; atīva.

highly prized : (adj.) cittīkata; anaggha.

highness : (nt.) uccatta; seṭṭhatta.

hilarious : (adj.) sānanda; pamudita.

hilarity : (m.) ānanda; pamoda. (f.) vitti.

hill : (m.) giri; addi.

hilliness : (f.) pabbatabahulatā.

hillock : (m.) khuddaka giri.

hilly : (adj.) girisañchanna.

hilt : (m.) tharu; muṭṭhidaṇḍa. (v.t.) tharuṃ yojeti.

himself : (pron.) so sayam eva; so attanā va.

hind : (f.) migī; harinī. (adj.) pacchima; carima.

hind part : (m.) pacchimabhāga.

hinder : (f.t.) vāreti; āvarati; rundhati. (pp.) vārita; āvaṭa; ruddha or rundhita.

hinderer : (m.) nivāraka; bādhaka.

hindmost : (adj.) sabbapacchima.

hindrance : (f.) bādhā. (m.) paḷibodha. (nt.) nīvaraṇa.

Hindu : (adj.) indīya.

Hinduism : (m.) hindusamaya.

Hindustani : (f.) indubhāsā.

hinge : (m.) dvārāvaṭṭaka. (v.t.) ghaṭeti; sambandheti. (v.i.) ghaṭīyati. (pp.) ghaṭita; sambaddha.

hinny : (m.) assatara.

hint : (f.) iṅgita. (f.) saññā. (v.t.) viññāpeti; iṅgitena sūceti. (pp.) viññāpita; iṅgitena sūcita.

hip : (nt.) kaṭi. (nt.) jaghana. (m.) nitamba. (intj.) sādhu sādhu. (v.t.) maṅkukaroti. (pp.) maṅkukata.

hippodrome : (nt.) rathadhāvanamaṇḍala.

hippogriff : (m.) valāhakassa.

hippopotamus : (m.) hatthivarāha; jalamahisa.

hircine : (adj.) ajākāra.

hire : (f.) vetana. (f.) bhati. (v.t.) bhatiyā (kammaṃ) kāreti; bhatiyā gaṇhāti. (pp.) bhatiyā kārita; bhatiyā gahita.

hireling : (m.) bhataka; vetanika.

hirsute : (adj.) lomabahula; akappitakesa.

hispid : (adj.) kharalomayutta; lambakesa.

hiss : (nt.) sūsūyana. (v.i.) sūsūyati.

hist : (intj.) tuṇhī bhavatha.

histology : (f.) maṃsapesivijjā.

historian : (m.) itihāsaññū.

historiated : (adj.) puggalarūpādiyutta.

historic : (adj.) itihāsika; purāvuttagata.

historical : (adj.) itihāsika; purāvuttagata.

historicity : (m.) (itihāse) tathabhāva.

historiographer : (m.) itihāsasampākaka.

history : (m.) itihāsa; purāvuttanta.

histrion : (m.) nattaka; naṭaka.

histrionic : (adj.) naṭakocita; kuhanāyatta.

hit : (m.) pahāra; abhighāta. (nt.) saṅghaṭṭāna. (v.t.) āhanati; paharati; ghaṭṭeti. (pp.) āhata; pahaṭa; ghaṭṭita.

hit upon : sahasā pappoti.

hitch : (f.) bādhā. (m.) antarāya. (v.t.) saṃyojeti; sasaddaṃ ukkhipati. (v.i.) saṃyujjati; bandhīyati. (pp.) saṃyojita; sasaddaṃukkhitta; saṃyutta; baddha.

hither : (adv.) atra; ettha; idha.

hithermost : (adj.) āsannatama.

hithershore : (nt.) ora.

hitherto : (adv.) yāvajjatanā.

hive : (m.) madhupaṭala; gaṇavāsa. (v.t.) madhum saṃharati. (v.i.) gaṇabandhena vasati. (pp.) saṃhaṭamadhu; gaṇabandhena vuttha.

hives : (m.; plu.) antadāha. (nt.) cammavipphuraṇa.

hoar : (m.) (adj.) palitakesa; mandadhavala.

hoard : (m.) puñja; nicaya; sannicaya. (v.t.) sañcināti; rāsīkaroti; nidahati. (pp.) sañcita; rāsīkata; nidahita.

hoarded : (adj.) ajjita; nicita.

hoarse : (adj.) kakkasa. (m.) pharusa, (of voice.).

hoarseness : (nt.) kakkasatta.

hoary : (adj.) palitakesa; vayovuddha; paṇḍara.

hoax : (f.) vañcanā. (nt.) sāṭheyya. (v.t.) vañceti; apanidheti. (pp.) vañcita; apanihita.

hob : (nt.) uddhanāvaraṇa.

hob-not : (v.i.) edato pivati; santhavaṃ pavatteti. (pp.) ekato pīta; pavattitasanthava.

hobble : (v.i.) khañjati. (pp.) khañjita. (nt.) dubbalagamana; khañjana.

hobby : (f.) abhiruci. (m.) atirekavinoda; dārumayassa.

hobgoblin : (m.) duṭṭhapisāca; tiṇapurisa.

hobnail : (m.) chattāṇi.

hocus-pocus : (nt.) indajāla. (nt.) mantapada. (v.t.) vañceti.

hodgepodge : (m.) nānādabbasambhāra.

hodiernal : (ad.) ajjatana; ajjadivasāyatta.

hodometer : (nt.) rathagamanamāṇaka.

hoe : (m.) kuddāla. (v.t.) bhūmiṃ kasati or vidāreti. (pp.) kaṭṭhabhūmi; vidārita.

hog : (v.t.) majjhato unnāmeti. (pp.) majjhato unnāmita. (m.) sūkara; varāha.

hoggish : (adj.) sūkaropama.

hoggishly : (adj.) sūkarākārena.

hogpen : (m.) sūkaravaja.

hogplum : (m.) ambāṭaka.

hogshead : (f.) mahāsurābheri.

hogsty : (m.) sūkaravaja.

hoist : (nt.) ussāpana; ussāpaka-upakaraṇa. (v.t.) ussāpeti. (pp.) ussāpita.

hoisted : (adj.) samussita.

hoity-toity : (f.) avinītacariyā. (adj.) kīḷāpara; dappita. (intj.) aho!

hold : (nt.) gahaṇa; dhāraṇa; balakoṭṭhaka; gayhaṭṭhāna; bhājana; nāvodara. (m.) ādhāra. (f.) patiṭṭhā. (v.t.) sandhāreti; gaṇhāti; avarodheti; (to contain : ) ādhāti; (to continue : ) avicchinnaṃ pavatteti. (pp.) sandhārita; gahita; avarodhita; ādahita; avicchinnaṃ pavatita. (v.i.) saṇṭhāti; patiṭṭhāti; viramati; nivattati. (pp.) saṇṭhita; virata; nivatta.

holdback : (v.t.) nivāreti. (v.i.) osakkati.

holder : (m.) dhāraka; gāhaka; ādhāraka.

holding : (nt.) gahaṇa; dhāraṇa. (f.) pariggahita-bhūmi.

holding out : (nt.) paggahaṇa.

hole : (nt.) chidda; vivara; susira; randha. (v.t.) vinivijjhati; chiddaṃ karoti. (v.i.) bilaṃ gacchati. (pp.) vinividdha; katachidda; bilagata || full of holes: (adj.) cicchiddaka; chiddāvacchiddaka.

hole of the yoke : (nt.) yugacchiggala.

holiday : (m.) nikkammadivasa; uposathadina.

holiness : (nt.) visuddhatta; nikkilesatta.

hollo : (intj.) he; bho; ambho. (v.t.) uccāsaddena pakkosati. (pp.) uccāsaddena pakkosita.

hollow : (nt.) bila; koṭara. (m.) āvāṭa; opāta. (nt.) puṭa. (adj.) antosusira; nissāra; niratthaka; tuccha; suñña; vitatha. (v.t.) bilaṃ khaṇati; puṭaṃ karoti. (pp.) khatabila; puṭīkata.

hollow of the hand : (m.) hatthapuṭa.

hollow tree : (m.) kolāpa.

hollow-hearted : (adj.) viṅkacitta.

hollowness : (nt.) asāratta; tucchatta.

holocaust : (m.) sabbassadāna. (m.) niravasesa-vināsa.

holograph : (adj.; nt.) sahatthalikhita.

holt : (m.) vanasaṇḍa.

holy : (adj.) (n.) visuddha; pūjiya.

holy orders : (f.) pabbajjā

holy-stone : (f.) sodhakasilā. (v.t.) mudusilāya ghaṃseti. (pp.) sodhakasita.

holyland : (f.) suddhabhūmi

holyperson : (m.) arahanta; anāsava.

holyplace : (nt.) pujjaṭṭhāna.

holywrit : (f.) dhammalipi.

homage : (f.) apaciti. (m.) gārava; paṇāma; namakkāra; paṇipāta. (f.) abhivādanā || paying homage: (adj.) apacāyī.

home : (f.) geha; agāra; nivesana; ghara. (m.) āvāsa; nilaya. (adj.) gehāyatta.

home made : (adj.) gehe sampādita.

home sick : (adj.) gharavirahapīḷta.

homebred : (adj.) gehaja; gharasaṃvaddha.

homeless : (adj.) anagārika.

homelessness : (nt.) anagāriya.

homeliness : (nt.) analaṇkatatta.

homely : (adj.) analaṅkata; avisiṭṭha.

homeopathy : (f.) samatikicchā.

homespun : (adj.) ghare kantita.

homestead : (nt.) gehavatthu.

homeward : (adj.) sagehābhimukha; saraṭṭhābhimukha.

homey : (adj.) sakagharasadisa.

homicidal : (adj.) naravadhayatta.

homicide : (m.) manussaghātī. (nt.) manussaghātana.

homiletic : (m.) desanāvilāsa. (adj.) dhammadesanāyatta.

homily : (m.) suttanta. (f.) dhammadesanā.

homogeneal : (adj.) samānajātika; sahadhammika.

homogeneity : (f.) samajātikatā.

homogeneous : (adj.) samānajātika; sahadhammika.

homogeneousness : (nt.) samajātikatta.

homologate : (v.t.) sampaṭicchati. (pp.) sampaṭicchita.

homologies : (v.t.) samānattaṃ pāpeti. (v.i.) samattaṃ yāti. (pp.) saṃanattaṃ pāpita; samattaṃ yāta.

homologous : (adj.) samānākāra.

homologue : (nt.) samānavatthu.

homology : (nt.) samānatta; sarūpatta.

homonym : (nt.) anekatthanāma.

homonymous homonymic : (adj.) anekatthaka (-samānasadda).

homophony : (nt.) sarasāmañña.

hone : (m.) nikasa. (v.t.) nidāṇayati; tejeti. (pp.) nisāṇita; tejita.

honest : (avaṇka; asaṭha; akayaṭa; amāyāvī.

honestly : (adv.) ujuṃ; avyājaṃ; asaṭhatāya.

honesty : (nt.) ajjava; akuṭilatta.

honey : (nt.) madhu.

honey of flower : (m.) puppharasa.

honey-tongued : (adj.) madhubhāṇī.

honeycomb : (nt.) madhupaṭala.

honeymoon : (m.) ānandakāla.

honorarium : (f.) sammānadakkhiṇa.

honorary : (n.) sammānavasena laddha; nimmūlena sādhiyamāna.

honorific : (nt.) sammānavacana. (adj.) gāravāyatta.

honour : (m.) gārava; bahūmāna; sammāna. (f.) apaciti; pūjanā. (v.t.) garukaroti; māneti; sammāneti; pūjeti. (pp.) garukata; mānita; pūjita; gāravopādhiṃ deti. (pp.) dinnagāravopādhī.

honourable : (adj.) pūjanīya; pujja; garukātabba; sagāravaṃ.

hood : (nt.) phaṇa. (nt.) sīsāvaraṇa. (v.t.) sīsam āvarati; aṃsakūṭesu lagget. (pp.) āvaṭasīsa; aṃsakūṭesu laggita.

hoodlum : (m.) dhuttamāṇava.

hoodwink : (v.t.) vañceti; akkhīni pidahivā bandhati. (pp.) vañcita; akkhīni pidahitvā baddha.

hoof : (nt.) khura. (v.t.) khurena paharati. (v.i.) padasā yāti. (pp.)

hook : (f.) ākaḍḍhanī. (m.) aṅkusa. (v.t.) aṅkusaṃ yojeti; balisena ākaḍdhati. (pp.) yojitaṅkusa; balisena ākaḍdhita.

hookah : (f.) indīya-shūmanetti.

hooked : (adj.) vaṅka; duṭila.

hooligan : (m.) panthadūsaka.

hoop : (m.) valaya; āvaṭṭa. (nt.) kīḷācakka. (v.t.) valaye yojeti; parikkhipati. (pp.) yojitavalaya; parikkhitta.

hoot : (m.) dhikkāra. (v.t.) ayasaṃ pakāseti. (v.i.) huṅkaroti. (pp.) ayasaṃpakāsitāyasa; huṅkata.

hop : (nt.) laṅghana. (v.i.) uppatanto yāti; laṅghati. (pp.) laṅghita.

hope : (f.) apekkhā; ākaṅkhā; abhilāsā; patthanā. (v.t.) āsiṃsati; pattheti; apekkhati. (pp.) āsiṭṭha; patthita; apekkhita.

hopeful : (adj.) sāpekkhaṃ.

hopefully : (adv.) sāpekkhaṃ.

hopeless : (adj.) nirapekkha.

hopelessly : (adv.) asādhiyākārena; apekkhābaṅgena.

hopelessness : (f.) nirapekkhatā; asādhiyatā.

hopper : (nt.) (yante) dhaññappavesaka-bhājana. (n.) pūvavisesa. (m.) laṇghaka.

hopping cough : (m.) daharānaṃ ukkāsanaroga.

hopple : (f.) pādasaṅkhalikā. (v.t.) pāde ekato bandhati.

hora : (f.) horā; ghaṭikā.

horary : (adj.) horāyatta; anuhoraṃ pavattanaka.

horde : (m.) mahāsamūha. (v.i.) samūhavasena vasati or carati. (pp.) samūhavasena vuttha.

horizon : (nt.) disāmaṇḍala.

horizontal : (adj.) disānugata; tiriyaṅgata.

horizontally : (adv.) tiriyaṃ.

horn : (nt.) siṅga; visāṇa; kāhaḷa. (v.t.) siṅgayuttaṃ karoti; siṅgena āhanati. (pp.) siṅgenāhata.

hornbill : (m.) cātaka.

hornblower : (m.) kāhalavādaka.

hornet : (m.) bhamara.

horny : (adj.) kaṭhina; siṅgabahula.

horologe : (nt.) horālocana.

horology : (f.) horāmāṇavijjā.

horoscope : (nt.) jātipatta. (m.) hakkhattayoga.

horrent : (adj.) lomahaṃsaka.

horrible : (adj.) bhayaṅkara; bhiṃsanaka.

horribleness : (nt.) bhīmatta.

horribly : (adv.) bhīmākārena.

horrid : (adj.) bherava; bībhacca.

horridness : (nt.) bheravatta.

horrification : (nt.) bhāyāpana.

horrify : (v.t.) uttāseti; bhāyāpeti. (pp.) uttāsita; bhāyāpiti.

horripilation : (m.) lomahaṃsa.

horror : (nt.) mahābhaya. (m.) santāsa; uttrāsa.

horror stricken : (adj.) bhayatajjita.

horse : (m.) haya; assa; turaga; turaṅgama; ghoṭa || untamed horse: (m.) khaluṅka; drawn by a horse: (adj.) hayavāhī.

horse born in Sindh : (m.) sindhava.

horse coper : (m.) asavāṇija.

horse dealer : (m.) assavāṇija.

horse fly : (f.) piṅgalamakkhikā.

horse laugh : (m.) aṭṭahāsa.

horse leech : (mahājalūkā.

horse radish : (nt.) siggu.

horse trainer : (m.) assadamaka.

horse trappings : (m.) assakappana.

horseback : (f.) assapiṭṭhi.

horseboy : (m.) assabandha.

horsegroom : (m.) assagopaka.

horsekeeper : (m.) assogopaka.

horseman : (m.) assāroha.

horsemanship : (nt.) assasippa.

horsepower : (nt.) assabala.

horserug : (m.) assatthara.

horsesacrifice : (m.) assamedha.

horseshoe : (nt.) khurāvaraṇa.

horsewhip : (f.) kasā.

hortation : (m.) ovāda; upadesa.

hortative : (adj.) ovādadāyaka; samuttejaka.

horticulture : (f.) uyyānapālanavijjā.

horticulturist : (m.) uyyānaropaṇaññū.

hosanna : (m.) sādhukāranāda.

hose : (nt.) uṇṇamaya-pādatāṇa. (m.) jalasiñcakanāḷa.

hosier : (m.) pādatāṇavāṇija.

hosiery : (m.) uṇṇāmayabhaṇḍasamūha.

hospice : (f.) pathikasālā.

hospitable : (adj.) atithipūjaka; sakkārasīlī.

hospitably : (adv.) sabahumānaṃ; sāraṃ.

hospital : (adj.) ārogyasālā; sotthisāl : /

hospitality : (m.) ātitheyya.

host : (m.) nimantaka; bhojāpaka; mahāsamūha. (nt.) senābala.

hostage : (m.) sarīrapāṭibhogī.

hostel : (f.) pathicasālā. (m.) sissanivāsa.

hostess : (f.) nimantikā; gahapatānī.

hostile : (adj.) viruddha; vipakkha; paccanika.

hostile army : (f.) sattusenā.

hostile king : (m.) paṭirāja.

hostile warrior : (m.) paṭiyodha.

hostility : (m.) virodha. (f.) vipakkhatā.

hot : (adj.) vṇha; santatta; kopāviṭṭha; sāhasika.

hot ash : (m.) kukkuḷa.

hot blooded : (adj.) caṇḍapakatika

hot headed : (adj.) kopabahula.

hot season : (nt.) nidāgha; gimhāna.

hotchpotch : (m.) missitāhāra; vividhavatthusamūha.

hotel : (nt.) bhojanāgāra.

hothouse : (nt.) usmāgāra.

hotly : (adv.) sakopaṃ; savirodhaṃ.

hound : (m.) migava-sunakha. (v.t.) sunakhehi anubandhati. (pp.) sunakhehi anubaddha.

hour : (f.) horā; ghaṭikā.

hour glass : (nt.) ghaṭikāyanta.

hourly : (adj.) anughaṭika. (adv.) anughaṭikaṃ.

house : (nt.) geha; ghara; gaha; nivesana; niketana. (m.) ālaya; āvāsa; nilaya, (m.) bhavana; mandira; sadana; vesma. (v.t.) nivāseti; vāsaṃ deti. (v.i.) nivasati. (pp.) nivāsita; dinnavāsa; nivuttha.

house lizard : (f.) gharagoḷikā.

house warming : (m.) navagharappavesa.

housebreaker : (m.) sandhicchedaka (-cora).

housedoor : (nt.) gharadvāra.

housegate : (nt.) gopura.

household : (nt.) kuṭumba. (m.) gehajana.

household life : (m.) gharāvāsa.

householder : (m.) gahapati; kuṭumbika.

housekeeper : (gehapālaka.

housekeeping : (nt.) gharasaṃvidhāna.

houseless : (adj.)anāgāra.

housemaid : (f.) gehadāsī; paricārikā.

housewife : (f.) gharasāminī.

houseyard : (nt.) gehaṅgaṇa; ājīra.

hovel : (f.) bāhirakuṭi.

hover : (v.i.) parito uḍdeti; nabhe paribbhamati. (pp.) paritouḍdita; babheparibbhanta.

hovering : (nt.) paribbhamaṇa.

how : (adv.) kathaṃ? kenākārena?

how acting : (adj.) kathaṅkara.

how far : (adj.) kīvadūre.

how long : (ind.) kīvaciraṃ. (ind.) kīva ciraṃ.

how many : (adj.) kittaka; kati.

how many times : (adv.) kīvakkhattuṃ.

how much : (adj.) kittaka; kīva.

howbeit : (ind.) tathā pi.

howdah : (nt.) hatthipiṭṭhāsana.

however : (ind.) kathañcipi; yathākathañci.

howevermuch : (adj.) yattaka; yāvataka.

howl : (m.) dīgha-bhuṅkāra; aṭṭassara. (v.i.) dīghaṃ bhuṅkaroti; vassati.

howling : (nt.) ravana; vassana.

hoy : (nt.) āmantana; pasupalāpana.

hub : (f.) (cakka-) nābhi.

hubble-bubble : (m.) missitanāda; kalakala.

hubbub : (m.) kalahasadda.

huckle : (nt.) jaghana. (f.) kaṭi.

huckster : (m.) kacchapuṭavāṇija. (v.i.) paṇopaṇaviyaṃ karoti.

huddle : (m.) saṅkhobha. (f.) saṅkiṇṇatā. (v.t.) sammisseti; ekato khipati. (v.i.) missīyati. (pp.) sammissita; ekato khitta; missita.

hue : (m.) vaṇṇa; raṇga. (nt.) rajana; ugghosana.

huff : (m.) kopāvesa.

hug : (nt.) āliṅgana; parissajati. (pp.) āliṅgita; parissaṭṭha.

huge : (adj.) atimahanta; ativisāla; vipula.

hugely : (adv.) atimattaṃ; acantaṃ.

hugeness : (nt.) visālatta.

hugger-mugger : (nt.) gūḷhatta. (m.) rahobhāva. (adj.) gūḷha; gutta; gutta. (adv.) raho.

hulk : (m.) nāvākhandha. mahākāya.

hulking : (adj.) atithūla; virūpa.

hull : (f.) sipāṭikā. (m.) bījakosa. (v.t.) sipāṭikam or tacam apaneti. (pp.) apanīta-taca.

hullabaloo : (m.) kalakalasadda.

hum : (m.) jhaṇkārqa; huṅkāra. (v.t.) jhaṅkaroti; huṅkaroti. (pp.) jhaṅkata

human : (adj.) mānusika; manussāyatta.

humane : (adj.) dāruṇika.

humanely : (adv.) sadayaṃ; sānukampaṃ.

humanise : (v.t.) sadācāraṃ sikkhāpeti.

humanism : (nt.) mānusikatta. (m.) sadācara.

humanist : (m.) mānusācāra-sikkhaka.

humanitarian : (adj.) (m.) janahitakāmī.

humanitarianism : (f.) parahitaniratatā.

humanity : (f.) dayā.

humankind : (f.) manussasantati.

humanly : (adv.) mānusagatiyā.

humble : (adj.) hīna; dīna; nīcavuttika; vinīta; nirahaṅkāra; duggata. (v.t.) abhibhavati; manaṃ bhañjati. (pp.) abhibhūta; bhaṭṭhamāna.

humble bee : (m.) madhukarādhipa.

humbleness : (f.) nīcavuttitā; sagāravatā. (m.) nipaccakāra.

humbling : (nt.) mānabhañjana.

humbly : (adv.) savinayaṃ; sagāravaṃ.

humbug : (f.) vañcanā; upalālanā. (v.t.) vañceti. (pp.) vañcita.

humdrum : (nt.) dandhatta; avisesatta. (adj.) udāsīna.

humeral : (adj.) akkhakāyatta.

humerus : (nt.) bāhaṭṭhi.

humid : (adj.) adda; tinta; kilinna.

humidity : (nt.) addatta; kilinnatta.

humiliate : (v.t.) see humble.

humiliated : (adj.)avamānita; hatadappa.

humiliating : (adj.) dappahara.

humiliation : (nt.) avamānana; mānabhañjana.

humility : (f.) sagāravatā; nihatamānatā.

humming : (adj.) huṅkaronta; viriyavantu.

hummock : (f.) unnatabhūmi.

humoral : (adj.) pittādisannissita.

humorist : (m.) vinodaka.

humorous : (adj.) hāsajanaka; vinodakara.

humorously : (adv.) savinodaṃ; hassādhippāyena.

humour : (f.) manovutti; cittapakati; hāsuppādakatā. (m.) pitta-semhādi. (v.t.) anulometi; ārādheti. (pp.) anulomita; ārādhita || bad humour: (nt.) domanassa.

humoursome : (adj.) calacitta; lolamati.

hump : (m.) kaku; kakudha.

humpbacked : (adj.) khujja; gaṇḍula.

humpty-dumpty : (m.) thulla-vāmana.

hunch : (f.) piṇḍī. (m.) piṇḍa. (v.t.) nāmneti; vaṅkīkaroti. (pp.) nāmita; vaṅkīkata.

hunchback : (adj.) khujja.

hundred : (nt.) sata.

hundred and fifty : (nt.) diyaḍḍhasata.

hundred and ten : (nt.) dasuttarasata.

hundred billion : (f.) pakoṭi.

hundred million : (f.) dasakoṭi.

hundred thousand : (nt.) satasahassa.

hundred times : (adv.) satakkhattuṃ.

hundredfold : (adj.) stataguṇika.

hundredth : (adj.) satama.

hunger : (f.) khudā; jighacchā. (v.i.) jighacchati; bubhukkhati.(v.t.) nirāhārīkaroti. (pp.) jighacchita; bubhukkhita; nirāhārīkata.

hunger and thirst : (f.) khuppipāsā.

hungrily : (adv.) chātākārena.

hungriness : (nt.) chātatta.

hungry : (adj.) chāta; khudāpareta.

hunks : (m.) maccharī.

hunt : (m.) migava. (v.t.) migavadhaṃ karoti; anvesati. (pp.) migavadhaṃ kata; anvesita.

hunter : (m.) vyādha; nesāda; luddaka.

hunting : (m.) migava; gavesana.

huntsman : (m.) vyādha; nesāda; luddaka.

hurdle : (nt.) sūcidvāra. (v.t.) sūcidvāraṃ yojeti.

hurdler : (sūcidvārasampādaka.

hurl : (m.) khepa. (nt.) khipana. (v.t.) khipati; vissajjeti. (pp.) khitta; vissaṭṭha.

hurling : (nt.) pātana; vissajjana; khipana.

hurly-burly : (m.) kolāhalasadda; missitanāda.

hurrah : (intj.) jaya! jaya! (m.) jayunnāda. (v.i.) unnadati.

hurray : (intj.) jaya! jaya! (m.) jayunnāda. (v.i.) unnadati.

hurricane : (m.) caṇḍānila; verambhavāta.

hurriedly : (adv.) sīghaṃ; turitaṃ; avilambitaṃ.

hurry : (sambhama; vega. (f.) adhikāsā. (v.i.) turitaṃ yāti; turitayati. (v.t.) sīghaṃ peseti. (pp.) turitaṃ yita; sīghaṃ pesita.

hurt : (f.) hiṃsā; pīḷā. (nt.) dukkhāpana. (f.) hāni. (m.) apakāra. (v.t.) hiṃsati; vyathati; dukkhāpeti. (pp.) hiṃsita; vaythita; dukkhāpita.

hurtful : (adj.) pīḷākara; hiṃsaka.

hurtfully : (adv.) piḷākaratāya;hanipubbakaṃ.

hurtle : (m.) ghaṭṭānasadda. (v.t.) turitaṃ khipati; saṅghaṭṭeti. (pp.) turitaṃ khitta; saṅgaṭṭita.

hurtless : (adj.) pīḷārahita.

husband : (m.) pati; bhattu; sāmika; dhava. (v.t.) mitabbayaṃ karoti; kasikamme yujjati. (pp.) katamitabbaya; kasikamme yutta.

husband and wife : (m.; plu.) jāyāpatī; jayampatī dampatī.

husbandless : (adj.; f.) vidhavā.

husbandman : (m.) kassaka.

husbandry : (nt.) kasikamma. (f.) mitabbayatā.

husk : (m.) taca; thusa. (v.t.) nitthusayati;nittacayati. (pp.) nitthusayita.

husky : (adj.) tacasahita; kakkasa.

hussy : (f.) subbinītitthī; avinītadārikā.

hustle : (m.) sammadda. (v.t. sammaddati; ekato rāsibhavati.(pp.) sammaddita; ekato rāsibhūta.

hut : (f.) kuṭi; paṇṇasālā. (v.t.) kuṭiyaṃ niveseti. (pp.) kuṭiyaṃ nivesita.

hutch : (m.) pañjara; sasapañjara.

huzza : (f.) ukkuṭṭhi. (intj.) sādhu! sādhu!

hyaena : (m.) taraccha; migādana.

hybrid : (adj.) saṅkarajātika.

hybridisation : (nt.) missanena uppādana.

hybridise : (v.t.) missanena sañjaneti. (pp.) missanena sañjanita.

hybrity : (nt.) sankiṇṇajatikatta.

hydra : (m.) jalavāḷa.

hydra headed : (adj.) bahusīsaka.

hydrate : (v.t.) jalena misseti. (pp.) jalena missita.

hydraulic : (adj.) jalavahanāyatta; jalabalasampādita.

hydriad : (f.) jaladevatā. (m.) varuṇa.

hydrocele : (f.) aṇḍavuddhi.

hydrocephalus : (m.) matthaluṅgasopha.

hydrogen : (m.) ujjalanakavāyu; jalakaravāyu.

hydrogenate : (v.t.) jalakaravāyunā misseti. (pp.) jalakaravāyunā missita.

hydrography : (f.) jalāsayamāṇavijjā.

hydrographypher : (m.) jalāsayamāṇavidū.

hydrologist : (m.) jalavijjāvidū.

hydrology : (f.) jalavijjā.

hydromel : (nt.) jalamissitamadhu.

hydrometer : (nt.) jalagaruttamāṇaka.

hydropathic : (adj. jalatikicchāyatta.

hydropathy : (f.) jalatikicchā.

hydrophobia : (m.) jalabhītikaroga.

hydrous : (adj.) asjala; vāriyutta.

hyena : (m.) taraccha; migādana.

hygiene : (f.) ārogyavijjā.

hygienical : (adj.)ārogyayijjāyatta.

hygienics : (nt.) āragyasattha.

hylic : (adj.) mahābhūtika.

hymn : (nt.) devatthutigīta. (v.t.) gītenaabhitthavati. (pp.) gītenaabhitthitthuta.

hymnal : (adj.) thutīgītāyatta.

hymnic : (adj.) thutīgītāyatta.

hymnist : (m.) thutigāyaka.

hymnody : (nt.) thutigāyana. (m.) thutippabandha.

hymnographer : (m.) thutigīta-sampādaka.

hymnology : (f.) thutigītavijjā. (m.) thutigītasamūha.

hypaethral : (adj.) abbhokāsika; chadanarahita; uparivivaṭa.

hyperbole : (f.) atisayutti.

hyperbolical : (adj.) atisayuttipubbaka.

hypercritic : (m.) ativicecaka; sukhumarandhagavesī.

hypercritical : (adj.) ativivencanāyatta.

hypercriticism : (nt.) ativivecana.

hyperphysical : (adj.) lokuttara; arūpayatta.

hypersensitive : (adj.; m.) sukhumasaññāyutta; sukhumavedaka.

hypertrophy : (nt.) atithūlatta.

hyphen : (nt.) sambandhalakkhaṇa.

hypnosis : (f.) mohananiddā.

hypnotic : (adj.) visaññīkara; niddājanaka.

hypnotise : (vt.) vasīkaroti; mohaniddaṃ janeti. (pp.) vasīkata; janitamohanidda.

hypnotism : (f.) vasīkaraṇavijjā.

hypocrisy : (nt.) kohaññā; kerāṭiya. (f.) kuhanā.

hypocrite : (m.) kuhaka; vañcaka.

hypocritical : (adj.) kerāṭika; vañcanika.

hypostasis : (nt.) rudhirabāhulla.

hypothecate : (v.t.) upanidhivasena ṭhapeti. (pp.) upanidhivasena ṭhapita.

hypothecation : (nt.) nyāsaṭṭhapana.

hypothesis : (m.) saṅkappanāyatta; pakappita.

hypothesise : (v.t.) anumitiṃ sampādeti. (pp.) aumitiṃ sampāditānumitī.

hypothetically : (adv.) anumanena.

hysteria : (m.) vātummāda. (f.) mucchā.

hysterical : (adj.) mucchābahula; mucchanasīla.

 

Dhamma Paññā

BQT trang Theravāda cố gắng sưu tầm thông tin tài liệu Dhamma trợ duyên quý độc giả tìm hiểu về Dhamma - Giáo Pháp Bậc Giác Ngộ thuyết giảng suốt 45 năm sau khi Ngài chứng đắc trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Chánh Giác vào đêm Rằm tháng 4, tìm hiểu thêm phương pháp thực hành thiền Anapana, thiền Vipassana qua các tài liệu, bài giảng, pháp thoại từ các Thiền Sư, các Bậc Trưởng Lão, Bậc Thiện Trí.