Người Thợ Cạo Upāli
NGƯỜI THỢ CẠO UPĀLI
Chàng thợ cạo tên Upāli tuy xuất thân từ giai cấp hạ tiện Candala nhưng rât khéo tay. Bằng sự thành thục và điêu luyện, chàng đã chinh phục và chiếm được cảm tình của cánh mày râu trong kinh thành Kapilavatthu, các vương tử cũng đặc biệt sủng ái chàng thợ cạo này.
Khi Đức Phật cùng Tăng đoàn quay trở về kinh thành Kapilavatthu. Do lương duyên nhiều đời kiếp tròn đủ nên rất nhiều các vị hoàng thân quốc thích xuất gia theo Đức Phật. Hôm đó, 6 chàng vương tử gồm Anuruddha, Bhaddiya, Ānanda, Bhagu, Kimbila và Devadatta rủ nhau đi tìm Đức Phật để xin xuất gia, họ cũng bắt chàng thợ cạo Upāli đi cùng để còn cạo tóc hộ họ. Trên đường đi, 6 chàng vương tử cởi bỏ đồ trang sức, quần là áo lượt và sai chàng thợ cạo Upāli mang về hoàng cung để báo tin họ đã xuất gia.
Chàng thợ cạo phải tuân lệnh nhưng rất lo lắng vì sợ chẳng may khi mang đồ về hoàng cung, chàng sẽ bị vạ lây vì chuyện các vương tử bỏ nhà đi tu. Vì lo sợ nên chàng giấu đồ đạc vào trong bụi cây ven đường và quay lại đi tìm Đức Phật xin làm người hầu cho Ngài. Đến gần tịnh thất của Đức Phật thì chàng thợ cạo gặp Ngài Sāriputta và được đưa đến diện kiến Đức Phật. Khi đó, 6 chàng vương tử đã đến nhưng Đức Phật đang chưa cho xuất gia vì muốn thử thách thêm sự quyết tâm của họ trong 7 ngày. Tuy chàng thợ cạo Upāli kiếp này xuất thân từ giai cấp hạ tiện nhưng Đức Phật quán xét được lương duyên tròn đủ của chàng thợ cạo nên Ngài đã trao Cụ Túc Giới cho chàng thợ cạo Upāli để trở thành 1 vị tỳ khưu trong giáo đoàn của Đức Phật.
Chuyện trở nên to tát khi 6 chàng vương tử đến hạn được xuất gia. Việc Đức Phật có nguồn gốc cao quý (là đức vua trước khi xuất gia) và các vị tỳ khưu khác cũng có nguồn gốc xuất gia cao quý (đều là các vương tôn công tử) là chuyện hiển nhiên. Các chư Tôn đức khi trì bình khất thực hàng ngày đều nhận được sự cung kính của hoàng tộc và đại chúng. Chuyện họ nhận được sự cung kính đảnh lễ, cúng dường đó là chuyện đương nhiên không phải bàn cãi. Nhưng các vương tử vô cùng bối rối khi nhận ra vị tỳ khưu đang hầu Đức Phật kia chính là chàng thợ cạo Upāli, bởi nếu họ xuất gia thì chắc chắn sẽ phải gọi chàng thợ cạo Upāli là sư huynh (vì xuất gia sau chàng thợ cạo) Bỗng dưng con tạo xoay vần, quan hệ chủ tớ giờ đảo lộn, tớ thành sư huynh còn các ông chủ lại ở hàng thứ dưới… Họ chỉ được thông khi Đức Phật giải thích về nhân duyên nhiều đời kiếp mà thôi.
Câu chuyện chàng thợ cạo đó chỉ được thông trong nội bộ Tăng chúng mà thôi. nó vẫn thành câu chuyện bàn cãi không dứt trong dư luận khi Đức Phật cho phép những người trong giới tiện dân được phép xuất gia cùng các vị trong giới quý tộc thượng lưu, được hưởng sự cung kính lễ bái cúng dường của bàn dân thiên hạ. Nhiều kẻ đã coi đó như một mối nhục cho gia tộc của họ. Đó chính là những mầm mống khiến Phật giáo bị tàn sát sau khi Đức Phật nhập Niết Bàn.
